BENEDIKTIT XVI
DREJTUAR IPESHKVINJVE ME RASTIN E BOTIMIT
TË LETRËS APOSTOLIKE "MOTU PROPRIO DATA"
SUMMORUM PONTIFICUM
MBI PËRDORIMIN E LITURGJISË ROMAKE
PËRPARA REFORMËS SË VITIT 1970.
Të dashur vëllezërit e mi Ipeshkvinj,
Me shumë besim dhe shpresë, po ju dërgoj si Barinj tekstin e një Letre të re Apostolike "Motu Proprio" për përdorimin e liturgjisë Romake para reformës së vitit 1970. Dokumenti është fryt i reflektimit të gjatë, konsultimeve të shumta dhe lutjeve.
Raportet e lajmeve dhe gjykimet e bëra pa
informacion të mjaftueshëm nuk kanë shakktuar pak konfuzion. Ka pasur reagime
shumë të ndryshme, duke filluar nga pranimi i gëzimit deri te kundërshtimi i
ashpër për një plan përmbajtja e të cilit ishte në të vërtetë i panjohur.
Ky dokument u kundërshtua drejtpërdrejt për shkak të dy shqetësimeve të cilat unë do të doja t'i drejtoja disi më afër në këtë letër.
Në radhë të parë, ekziston frika se dokumenti heq nga autoriteti i Konçilit të
Dytë të Vatikanit një nga vendimet thelbësore të cilit - reforma liturgjike -
po vihet në dyshim. Kjo frikë është e pabazuar. Në lidhje me këtë, së
pari duhet të thuhet se Meshari i botuar nga Pali VI dhe më pas ribotimi në dy
botime të mëvonshme nga Gjon Pali II, padyshim që është dhe vazhdon të jetë
Forma e zakonshme - ordinaria Forma - e Liturgjisë Eukaristike. Versioni i
fundit i Mësharit romak [Missale Romanum] përpara Konçilit, i cili u botua me
autorizimin e Papës Gjon XXIII në 1962 dhe u përdor gjatë Konçilit, tani do të jetë
në gjendje të përdoret si një Formë e jashtëzakonshme e kremtimit liturgjik.
Nuk është e përshtatshme të flasim për këto dy lloje të Mesharit Romak sikur
të ishin "dy Rite". Përkundrazi, bëhet fjalë për një përdorim të
dyfishtë të një riti të njëjtë.
Sa i përket përdorimit të Mesharit të vitit 1962, si Formë e jashtëzakonshme e liturgjisë së Meshës, do të doja të tërhiqja vëmendjen për faktin se ky Meshar nuk u shfuqizua kurrë juridikisht dhe rrjedhimisht, në parim, ishte i lejuar gjithnjë. Në kohën e prezantimit të Mesharit të ri, nuk dukej e domosdoshme të nxirrnin norma specifike për përdorimin e mundshëm të Mesharit të mëparshëm. Me sa duket ishte menduar se do të ishte çështje e disa rasteve individuale që do të zgjidheshin, rast pas rasti, në nivelin lokal. Pas kësaj, megjithatë, shpejt u bë e qartë se një numër i konsiderueshëm njerëzish mbetën të lidhur fort me përdorim e Riteve Romake i cili për ta ishte njohur që nga fëmijëria. Kjo ishte veçanërisht rasti në vendet ku lëvizja liturgjike u kishte ofruar shumë njerëzve formim të dukshëm liturgjik dhe afersi të thellë personale me Formën e mëparshme të kremtimit liturgjik. Të gjithë e dimë se në lëvizjen e udhëhequr nga arqipeshkvi Lefebvre besnikëria ndaj Mesharit të vjetër u bë simbol i i identitetit; arsyet e ndarjës që u ngritën rreth kësaj, megjithatë, ishin në një nivel më të thellë. Shumë njerëz që e pranuan qartë karakterin detyrues të Konçilit të Dytë të Vatikanit dhe ishin besnikë ndaj Papës dhe Ipeshkvinjve gjithashtu dëshironin të rikthenin formën e liturgjisë së shenjtë që për ta ishte e dashur. Kjo ndodhi mbi të gjitha sepse në shumë vende kremimet [liturgjike] nuk ishin besnike ndaj udhëzimeve të Mesharit të ri, por kjo e fundit në të vërtetë kuptohej si autorizuese ose, madje, kërkonte kreativitet, gjë që shpesh çonte në deformime të liturgjisë, të cilat vështirë se mund të barteshin. Po flas nga përvoja, pasi edhe unë kam jetuar gjatë asaj periudhe me të gjitha shpresat dhe konfuzionin e saj. Kam parë se si deformimet arbitrare të liturgjisë u shkaktuan dhimbje të thella individëve plotësisht të rrënjosur në besimin e Kishës.
Papa Gjon Pali II në këtë mënyrë u ndje i detyruar
të sigurojë në Motu Proprio Ecclesia Dei e tij (2 korrik 1988) udhëzime për
përdorimin e Mesharit të vitit 1962; sidoqoftë, ai dokument nuk përmbante
udhëzime të hollësishme por apelonte në një mënyrë të përgjithshme për
përgjigjen bujare të ipeshkvinjve ndaj "aspiratave të ligjshme" të besimtarëve që kërkuan këtë përdorim të Ritit Romak. Në atë kohë, Papa
kryesisht dëshironte të ndihmonte Shoqërinë e Shën Piut X (SSPX) për t'u rikthyer në bashkësinë e plotë me pasardhësin e Pjetrit. U përpoq të shëronte
një plagë të përjetuar gjithnjë e më me dhimbje. Fatkeqësisht ky pajtim nuk ka
ardhur ende. Pavarësisht kësaj, një numër komunitetesh kanë shfrytëzuar me
mirënjohje mundësitë e ofruara nga ky Motu Proprio. Nga ana tjetër, mbeten
vështirësi në lidhje me përdorimin e Mesharit të vitit 1962 jashtë këtyre grupeve për shkak të mungesës së normave të sakta juridike, veçanërisht sepse ipeshkvinjët në raste të tilla shpesh kishin frikë se autoriteti i Konçilit
do të vihej në dyshim. Menjëherë pas Konçilit të Dytë të Vatikanit hamëndësoi
se kërkesat për përdorimin e Mesharit të vitit 1962 do të kufizoheshin në
brezin e vjetër që ishte rritur me të, por ndërkohë është demonstruar qartë se
të rinjtë gjithashtu kanë zbuluar këtë formë liturgjike e ndjenë tërheqjen e
saj dhe gjetën në të një formë takimi me Misterin e Eukaristisë së Shenjtë,
veçanërisht të përshtatshme për ta. Kështu lind nevoja për një rregullim më të
qartë juridik i cili nuk ishte parashikuar në kohën e Motu Proprio të vitit
1988. Normat e tanishme gjithashtu kanë për qëllim të çlirojnë ipeshkvinjtë nga
vlerësimet e vazhdueshme sesi duhet t'u përgjigjen situatave të ndryshme.
Në radhë të dytë, frika u shpreh në diskutimet rreth
Motu Proprio-s së pritur, se mundësia e një përdorimi më të gjerë të Mesharit
të vitit 1962 do të çonte në prishje apo edhe përçarje brenda bashkësive
famullitare. Kjo frikë më duket gjithashtu si mjaft e pabazë. Përdorimi i
Mesharit të vjetër presupozon një shkallë të caktuar të formimit liturgjik dhe
disa njohuri të gjuhës latine; asnjëra nga këto nuk gjendet shumë shpesh.
Tashmë nga këto supozime konkrete, shihet qartë që Meshari i ri padyshim që do
të mbetet Forma e zakonshme e Ritit Romak, jo vetëm për shkak të normave
juridike, por edhe për shkak të situatës aktuale të bashkësive të besimtarëve.
Është e vërtetë që ka pasur ekzagjerime dhe
ndonjëherë aspekte shoqërore të padrejta në lidhje me qëndrimin e besimtarëve besnik të traditës së lashtë liturgjike latine. Dashamirësia dhe maturia juaj
baritore do të jenë nxitje dhe udhëzim për përmirësimin e gjendjes. Për këtë
çështje, të dy Format e përdorimit të Ritit Romak mund të pasurohen
reciprokisht: Shenjtorët e rinj dhe disa Pre prefeksione të reja munden dhe
duhet të futen në Mesharin e vjetër. Komisioni “Ecclesia Dei”, në kontakt me
organe të ndryshme kushtuar formës së vjetër do të studiojë mundësitë praktike në
këtë drejtim. Kremtimi i meshës sipas Mesharit të Palit VI do të jetë në gjendje
të demonstrojë më fuqishëm se sa ka qenë deri më tani, sakralitetin që tërheq
shumë njerëz në përdorimin e mëparshëm. Garancia më e sigurt se Meshari i Palit
VI mund të bashkojë komunitetet famullitare dhe të duhën prej tyre, konsiston
në kremtimin e saj me nderim të madh në harmoni me direktivat liturgjike. Kjo
do të nxjerrë pasurinë shpirtërore dhe thellësinë teologjike të këtij Meshari.
Tani arrij në arsyen pozitive që motivoi
vendimin tim për të nxjerrë këtë Motu Proprio duke përditësuar atë të vitit
1988. Është çështje për të arritur në një pajtim të brendshëm në zemrën e
Kishës. Duke parë mbrapa të kaluarën, në ndarjet të cilat gjatë shekujve kanë
marrë me qira Trupin e Krishtit, njeriu vazhdimisht ka përshtypjen se në
momente kritike kur po ndodhnin përçarjet nuk u bë sa duhet nga drejtuesit e
Kishës për të ruajtur ose rikthyer pajtimin dhe unitetin. Dikush ka përshtypjen
se lëshimet nga ana e Kishës kanë pasur një pjesë të tyre të fajit për faktin
se këto ndarje ishin në gjendje të ngurtësoheshin. Ky shikim në të kaluarën na
imponon sot një detyrim: të bëjmë çdo përpjekje për të bërë të mundur që të
gjithë ata që me të vërtetë dëshirojnë unitet të qëndrojnë në unitet ose ta
arrijnë atë përsëri. Mendoj për një fjali në Letrën e Dytë drejtuar Korintasve,
ku Pali shkruan: «Goja jonë është e hapur për ju, Korintas; zemra jonë është e
gjerë. Ju nuk jeni të kufizuar nga ne, por jeni të kufizuar në dhemshuritë
tuaja. Në kthim… zgjeroni zemrat gjithashtu! ” (2 Kor 6: 11-13). Pali sigurisht
po fliste në një kontekst tjetër, por nxitja e tij mundet dhe duhet të na prekë
edhe ne, pikërisht në këtë temë.
Zemërgjerësisht lë të hapim zemrat tona dhe të bëjmë vend për gjithçka
që lejon vetë besimi.
Nuk ka asnjë kundërshtim midis dy llojeve të
Mesharit Romak. Në historinë e liturgjisë ka rritje dhe përparim, por nuk ka
shkëputje. Ajo që për gjeneratat e mëparshme çmohej si të shenjtë, mbetet e
shenjtë dhe madheshtore gjithashtu edhe për ne, dhe nuk mund të ndalohet krejtësisht ose të konsiderohet si e dëmshme. Na detyron të gjithëve të ruajmë pasuritë që janë zhvilluar në besimin dhe lutjen e Kishës dhe t'u
japin atyre vendin e tyre të duhur. Është e panevojshme të thuhet, që për të
përjetuar bashkësi të plotë, priftërinjtë e komuniteteve që i përmbahen
përdorimit të mëparshëm [liturgjik] nuk munden, si parim, të përjashtojnë kremtimet sipas
librave të rinj. Përjashtimi tërësorë i ritit të ri në të vertetë nuk do të
ishte në përputhje me njohjen e vlerës dhe shenjtërisë së tij.
Si përfundim, vëllezër të dashur, dëshiroj shumë të
theksoj se këto norma të reja nuk zvogëlojnë në asnjë mënyrë autoritetin dhe
përgjegjësinë tuaj, as për liturgjinë, as për kujdesin baritor të besimtarëve
tuaj. Secili Ipeshkv, në të vërtetë, është moderatori i liturgjisë në Dioqezën
e vet (krh. Sacrosanctum Concilium, 22: "Sacrae Liturgiae moderatio ab
Ecclesiae auctoritate unice pendet quae quidem est apud Apostolicam Sedem et,
ad normam iuris, apud Episcopum").
Asgjë nuk është hequr, pra, nga autoriteti i
Ipeshkvit, rroli i të cilit mbetet ai i të qenit vigjilent se gjithçka është
bërë në paqe dhe qetësi. Nëse lind ndonjë problem të cilin nuk mund ta zgjidhë famullitari,
rregullorja lokale gjithmonë do të jetë në gjendje të ndërhyjë, në harmoni të
plotë, me gjithë ato që janë parashikuar nga normat e reja të Motu Proprio.
Për më tepër, ju ftoj, vëllezër të dashur, të
dërgoni në Selinë e Shenjtë një përvojë të përvojave tuaja, tre vjet pasi ky
Motu Proprio të ketë hyrë në fuqi. Nëse vërtet shfaqen vështirësi serioze, mund
të kërkohen mënyra për t'i korrigjuar ato.
Të dashur vëllezër, me mirënjohje dhe besim, ju
besoj zemrave tuaja si Barinj këto faqe dhe normave të Motu Proprio. Le të jemi
gjithmonë të ndërgjegjshëm për fjalët e Apostullit Pal drejtuar prifterinjve të
Efezit: "Kini kujdes veten dhe tërë kopenë, në të cilën Fryma e Shenjtë ju
ka bërë mbikëqyrës, të kujdeseni për Kishën e Zotit që ai e pajisi me gjakun e
Birit të tij ”(Veprat 20:28).
Ua besoj këtyre normave ndërmjetësimin e fuqishëm të
Marisë, Nënës së Kishës dhe jua përcjell përzemërsisht Bekimin tim Apostolik
për ju, Vëllezër të dashur, priftërinjëve të dioqezave tuaja, dhe të gjithë
priftërinjëve, bashkëpunëtorëve tuaj, si dhe të gjithë besimtarëve tuaj.
Botuar me 7 korrik 2007, në Shën Pjetër.
BENEDICTUS PP. XVI
Shqipëroi: A.B
Letra botohët për herë të parë në gjuhën shqipe nga MeshaLatine.blogspot.com, me rastin e 13 vjetorit të Summorum Pontificum.
Comments
Post a Comment